Nhiều người có suy nghĩ sai lầm rằng Người thừa kế không cần làm gì vẫn được công nhận và thừa kế khối tài sản của người chết đã để lại. Tuy nhiên thực tế thì không phải như vậy!
Để thừa kế lô đất được quyền thừa kế, Người thừa kế phải tiến hành một loạt các thủ tục Pháp lý cần thiết. Sau đó mới được Pháp luật công nhận là Chủ sở hữu đất. Dưới đây là những thủ tục thừa kế nhà đất không có Di chúc nhưng có Sổ đỏ bạn có thể tham khảo:
1. Xác định ai là Người thừa kế?
Khi người đã chết không để lại di chúc, tài sản của họ sẽ được chia theo Pháp luật. Cụ thể:
Tất cả những Người thừa kế hợp pháp thuộc hàng thừa kế thứ nhất của người đó sẽ được hưởng những phần bằng nhau hoặc những phần khác nhau nếu như những Người thừa kế cùng thống nhất thỏa thuận được việc chia thừa kế.
Nếu không có hàng thừa kế thứ nhất thì sẽ xác định tiếp đến hàng thừa kế thứ hai. Tiếp đó là hàng thừa kế thứ ba. Lưu ý là những Người thừa kế này phải còn sống tại thời điểm khai nhận hoặc phân chia di sản thừa kế.
Hàng thừa kế được quy định tại điều 651 Bộ luật dân sự 2015 về thứ tự như sau:
– Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết.
– Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết. cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại.
– Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
Ngoài ra, những Người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau. Và những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
Xem thêm: Các loại chi phí sang tên sổ đỏ cần nắm được
2. Thỏa thuận Người thừa kế
Trong trường hợp có hai người trở lên được hưởng thừa kế thì những Người thừa kế cần phải có thỏa thuận thống nhất chung.
Dưới đây là bốn gợi ý về thỏa thuận thừa kế:
2.1 Một người được hưởng toàn bộ thừa kế:
– Tài sản thừa kế thuộc toàn quyền sở hữu và định đoạt của một Người thừa kế.
– Sau khi sang tên Sổ đỏ sẽ đứng tên một Người thừa kế.
– Người thừa kế có toàn quyền mua bán/ chuyển nhượng/ tặng cho/ thế chấp nhà đất, tài sản mà không cần phải hỏi ý kiến bất cứ ai.
2.2 Nhiều người cùng được hưởng tài sản Bất động sản thừa kế:
– Mỗi Người thừa kế được sở hữu và định đoạt với mỗi phần bằng nhau đối với nhà đất.
– Sau khi sang tên Sổ đỏ sẽ đứng tên đồng sở hữu của những Người thừa kế.
– Khi mua bán/ chuyển nhượng/ tặng cho/ thế chấp nhà đất, tài sản cần phải có sự đồng ý của tất cả những Người thừa kế.
2.3 Những Người thừa kế được hưởng phần thừa kế khác nhau:
– Mỗi Người thừa kế được sở hữu và định đoạt với mỗi phần không bằng nhau nhau đối với nhà đất, tài sản thừa kế.
– Sổ đỏ gốc ban đầu sẽ được tách thành nhiều Sổ đỏ mới đứng tên mỗi Người thừa kế.
– Khi mua bán/ chuyển nhượng/ tặng cho/ thế chấp nhà đất, tài sản, mỗi Người thừa kế tự định đoạt phần của mình mà không cần hỏi ý kiến bất cứ ai.
2.4 Kết hợp và sàng lọc các phương án.
Bạn có thể kết hợp đồng thời các phương án trên với từng phần tài sản khác nhau hoặc với nhà đất có diện tích lớn hoặc nhiều tài sản, nhà đất khác nhau.
Bạn có thể không cần những gợi ý trên và tự soạn ra thỏa thuận riêng với những Người thừa kế. Tuy nhiên, nội dung thỏa thuận phải đảm bảo điều kiện để làm được thủ tục sang tên Sổ đỏ thừa kế, sang tên quyền sở hữu tài sản thừa kế. Nếu không, thỏa thuận của bạn sẽ không có giá trị về mặt Pháp lý.
3. Chuẩn bị hồ sơ, thủ tục giấy tờ cần thiết.
- Sổ đỏ (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất), Sổ tiết kiệm, Giấy chứng nhận sở hữu cổ phần, Giấy đăng ký xe và các giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản (nếu có).
- Giấy chứng tử của người đã mất.
- Giấy tờ cá nhân của những người kế thừa (Căn cước công dân hoặc Hộ chiếu, Sổ hộ khẩu)
- Giấy xác nhận quan hệ của người đã mất với Người thừa kế (Giấy khai sinh, Giấy đăng ký kết hôn)
- Giấy chứng tử, giấy xác nhận quan hệ của người đã mất với những Người thừa kế đã mất.
Trên đây chỉ là năm loại giấy tờ cơ bản Người thừa kế cần chuẩn bị. Tuy nhiên, trong trường hợp cụ thể sẽ có giấy tờ thêm hoặc bớt khác nhau tùy hoàn cảnh.
Xem thêm: Quy trình mua bán nhà đất đã có Sổ đỏ nhất định phải biết!
4. Chọn Văn phòng công chứng và hoàn thiện giấy tờ.
Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ giấy tờ cần thiết, Người thừa kế cần đến các Văn phòng công chứng và nộp hồ sơ để thực hiện thủ tục kế thừa nhà đất. Hiện nay có một số Văn phòng công chứng chỉ yêu cầu cung cấp bản chụp của một số giấy tờ quan trọng, vì vậy Người thừa kế có thể chưa cần phải di chuyển nhiều trong thời điểm này.
Sau khi nắm được hồ sơ của Người thừa kế, Văn phòng công chứng sẽ mất ít nhất là 15 ngày để đi Niêm yết thông báo thừa kế tại các Ủy ban nhân dân phường/xã theo đúng quy định của Pháp luật.
5. Lập văn bản công chứng khai nhận.
Sau thời gian 15 ngày, nếu không xảy ra bất cứ tranh chấp nào thì tức là Người thừa kế đã đủ điều kiện để làm các bước tiếp theo trong quy trình, thủ tục thừa kế nhà đất có di chúc.
Tiếp theo, Người thừa kế có thể lập Văn bản Công chứng khai nhận hoặc phân chia di sản thừa kế. Nội dung của văn bản này khá phức tạp và Người thừa kế cần phải tìm Văn phòng công chứng uy tín để soạn thảo sẵn theo thỏa thuận của Người thừa kế trên cơ sở hợp pháp về mặt Pháp lý. Sau đó Người thừa kế cần đọc kỹ từng điều khoản, sau đó ký tên và điểm chỉ vào văn bản thừa kế. Sau khi nhận được đóng dấu công chứng của Văn phòng công chứng thì thủ tục coi như hoàn tất.
6. Làm thủ tục sang tên Sổ đỏ.
Cuối cùng, sau khi đã có đầy đủ giấy tờ và văn bản hợp pháp, người kế thừa có thể làm thủ tục sang tên Sổ đỏ (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất).
Có hai cách để Người thừa kế làm thủ tục sang tên Sổ đỏ. Cách thứ nhất là Người thừa kế trực tiếp chuẩn bị hồ sơ và nộp lên cơ quan Nhà nước có thẩm quyền giải quyết.
Nhưng nếu Người thừa kế cảm thấy thủ tục pháp lý quá phức tạp thì có thể đăng ký dịch vụ sang tên Sổ đỏ ở nhiều Văn phòng công chứng trên cả nước. Giá của những giao dịch này thường vào khoảng 4 triệu đến 6 triệu đồng.
Sau khi sang tên Sổ đỏ thừa kế xong thì bạn có thể thực hiện các giao dịch khác như mua bán, chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, …
Tổng kết
Tóm lại, trước khi làm thủ tục thừa kế nhà đất không có di chúc, Người thừa kế cần phải thực hiện các bước theo quy trình như sau:
- Xác định ai là Người thừa kế.
- Thỏa thuận Người thừa kế.
- Chuẩn bị hồ sơ, thủ tục, giấy tờ cần thiết.
- Chọn Văn phòng Công chứng và hoàn thiện giấy tờ.
- Lập văn bản Công chứng khai nhận.
- Làm thủ tục sang tên Sổ đỏ.